پلیول، که با نام پلی ال نیز نوشته می شود. یک ترکیب آلی است که از چندین گروه هیدروکسیل تشکیل شده است. از این ترکیبات، به طور گسترده در شیمی پلیمر و علوم غذایی استفاده می کنند. اصطلاح “پلی اول” بسته به نوع استفاده آن در زمینه علوم غذایی یا شیمی پلیمر، می تواند کمی متفاوت باشد.
انواع
ترکیب شیمیایی و جرم مولکولی پلی یول ها خصوصیات PUR های حاصل را تعیین می کند. حدود ۷۵٪ از کل پلیول ها موجود از انواع پلی اتیلن های پلی اتر و تنها حدود ۲۵٪ از آن ها از انواع پلی استرها و سایر پلی ال ها هستند. پلی اول ها به طور معمول به چهار دسته زیر تقسیم می شوند.
*پلی ال پلی اتر
*پلی ال پلی استر
*پلی ال پلی کربنات
*پلی ال پلی کاپرولاکتون
پلی اول های پلی اتر در برابر هیدرولیز پایدار هستند. علاوه بر این، پلی اتر در مقایسه با پلی ال های پلی استر در برابر اکسیداسیون پایدارتر است. بنابراین، پلی اتیلن های پلی اتر بیشتر توسط آنتی اکسیدان ها تثبیت می شوند. پلی ال پلی استر معمولاً چسبناک تر از پلی اتر هستند و در برابر هیدرولیز پایدار نیستند، اما PUR های حاصل از ترکیبات پلی استر اغلب خصوصیات فیزیکی بهتری را نشان می دهند. به عبارت دیگر، پوشش های ساخته شده بر اساس پلی ال های پلی استر از خاصیت کششی و مقاومت بالا در برابر سایش برخوردار هستند. و به اکسیداسیون و تخریب UV حساسیت کمتری نشان می دهند.
پلی ال تهیه شده از روغن گیاهی
پلی ال های مهم صنعتی دارای ویسکوزیته پایین و مقدار هیدروکسیل بالا هستند. به طور معمول، پلی اول ها بر پایه روغن های نباتی از وزن مولکولی بالایی برخوردار هستند.
پلیول های پایه روغن نباتی معمولاً الیگومرهایی با وزن مولکولی بالا هستند. ساختار تری گلیسیرید این دسته از پلی ال ها، موجب افزایش کاربرد آن در طراحی پلیمرها شده است. که از طریق واکنش پیوند دوگانه مانند اپوکسیداسیون، هیدروفرمیلاسیون و متاتز (سنتز) یا از طریق شکستن پیوند استر تشکیل می شوند.
کاربرد و موارد استفاده
پلی اول با وزن مولکولی بالا در تولید پلیمرها کاربرد دارد. سایر کاربردهای پلیول در زیر آورده شده است.
*به عنوان ماده اولیه پلی اورتان
*در تهیه تشک
*در تهیه بالش
*در تهیه پوشش، درزگیر و الاستومر
*در عایق حرارتی و صوتی
*صنعت خودرو سازی
*در صنعت کفش (در زیره کفش)
*در واکنش های آلی، کروماتوگرافی و تبلور مجدد